Ministerstwo opublikowało definicję:

Biblioterapia – to zamierzone oddziaływanie poprzez czytanie, słuchanie lub oglądanie odpowiednio dobranych książek, fragmentów utworów, oglądanie i słuchanie adaptacji utworów literackich. Terapia ma na celu kształtowanie właściwych postaw, pracy nad sobą, samoakceptacji, przyczynia się do uświadomienia dziecku trudnych sytuacji i uczy reakcji na nie, daje szansę nabrania wiary w siebie, wpływa pozytywnie na emocjonalne stany. Rozwija osobowość poprzez prezentowanie literackich wzorców osobowych godnych naśladowania. Wzbogaca wiedzę, język, wyobraźnię, zdolność rozumienia pojęć moralnych i rozwój uczuć.

Biblioterapia na odległość – czy to możliwe?

Już Henryk Sienkiewicz pisał, że „Gdy ktoś się zaczyta, to albo się czegoś nauczy, albo zapomni o tym co mu dolega, albo się ubawi, albo zaśnie – w każdym przypadku skorzysta”¹. W środowisku bibliotekarzy nie trzeba nikogo przekonywać do samego aktu czytania; wszyscy wiemy, że książka jest wartością. Pojawia się pytanie, jak umiejętnie wykorzystywać to narzędzie w edukacji, wychowaniu i terapii w pracy na odległość? Biblioterapia to proces dynamicznego oddziaływania zachodzącego pomiędzy osobowością czytelnika a literaturą. Za podstawowy cel biblioterapii uznaje się wsparcie, „umacnianie” odbiorcy poprzez ukierunkowane czytanie. W procesie tym istotną rolę odgrywa pośrednik, bibliotekarz, psycholog, biblioterapeuta, korzystający z metod wypracowanych przez psychoterapię, ale skupiający się głównie na doborze i wykorzystaniu odpowiedniej literatury w pracy z czytelnikiem. Biblioterapia to nie tylko czytanie tekstu, ale także różnorodne metody i formy pracy z nim w celu wspierania rozwoju i osiągania lepszej jakości życia. Konieczność dostosowania odpowiednich form biblioterapii do indywidualnych potrzeb jej odbiorców, powoduje nieodzowność stałej ich modyfikacji. Oczywiście, należy pamiętać, że nie istnieją recepty uniwersalne, odpowiednie dla wszystkich, jednak potencjał tkwiący w literaturze może stać się skutecznym środkiem terapeutycznym.

Modele działań biblioterapeutycznych w edukacji on-line

W okresie walki z epidemią koronawirusa szczególnego znaczenia nabierają materiały dostępne w sieci. Podzieliłam je tutaj na kilka grup. Każdego dnia pojawiają się nowe propozycje i warto z nich korzystać.

1. Książki w formacie pdf, bajki terapeutyczne, opowiadania, picturebooki, poradniki, które pomagają dzieciom wyjaśnić, czym jest epidemia koronawirusa i jak należy się w związku z nią zachowywać.

Masz tę moc to zupełnie darmowa książka dla dzieci w formacie pdf. Agnieszka Frączek, Ewa Podleś, Wydawnictwo Olesiejuk. Książka powstała przy współpracy lekarzy i psychologów.
Ze wstępu: „Drodzy Czytelnicy, książka, którą macie przed sobą, powstała z potrzeby serca i chęci pomocy. Sytuację związaną z pandemią koronawirusa trudno zrozumieć – często górę biorą strach i panika. Mamy nadzieję, że ta publikacja pozwoli Wam i przede wszystkim Waszym dzieciom zrozumieć, co tak naprawdę się stało, czym jest epidemia, co to jest koronawirus i jak się go wystrzegać”.

Ilustrowany poradnik Jak rozmawiać z dziećmi o koronawirusie autorstwa kolumbijskiej psycholożki Manueli Moliny Cruz. Autorka radzi, żeby podkreślać rolę samego dziecka w zachowaniu bezpieczeństwa. Dzięki temu młody czytelnik może poczuć, że sam przyczynia się do poprawy sytuacji, przez co staje się spokojniejszy. Materiał jest darmowy.

Bajka Jeżyk Bartek zostaje w domu napisana przez psycholożkę i nauczycielkę języka polskiego Martę Mytko. Bajka wyjaśnia przedszkolakom, dlaczego w najbliższym czasie muszą zostać w domu i podpowiada sposoby spędzania wolnego czasu.

Bajka o złym królu wirusie i dobrej kwarantannie napisana przez psycholożkę, Dorotę Bródkę. Dostępna jako ebook w formacie PDF i w formie audiobooka.

Zgrywisia, zaklęcie i zabawa w śpiewanego. Opowieść na czas zarazy. Bajka autorstwa Marii Maruszczyk, psycholożki i bajkoterapeutki. Wersja do poczytania i do posłuchania znajduje się tutaj.

Bajki terapeutyczne napisane przez biblioterapeutkę dr Lidię Ippoldt z Biblioteki Pedagogicznej w Skawinie: O krainie Pollandi, która nie dała się koronostworkowirusowi, O tym jak Kornelka z krainy Pollandi pokochała książki, O tym, jak Marcelek z krainy Pollandi obronił dom przed koronostworkami, O Maksie i jego cioci Kwarantannie z krainy Pollandi, O Wielkiej Orkiestrze Antykoronowirusowej Pomocy z krainy Pollandi, O Maksie i jego cioci Kwarantannie z Krainy Pollandi.
Dostępne są tutaj.

Ebook #Zostańwdomu. O epidemii, kwarantannie i emocjach Karoliny Piotrowskiej prowadzącej blog: Mama seksuolog. Na stronie znajdziemy również propozycje eksperymentów do wykonania w czasie kwarantanny, porady lekarza i wskazówki dla rodziców, jak rozumieć dziecięce emocje i jak wspierać maluchy w przeżywaniu tej trudnej sytuacji.

Na trudny czas Wirusobajka. Autorka Anna Jaworska, czytają Justyna Siepietowska i Helena Jarzyńska (Radio Poznań). Audiobook dostępny tutaj.

2. Filmy i programy edukacyjne. Każdego dnia powstają nowe, więc warto śledzić propozycje w sieci na bieżąco.

Filmy Edusie. Co to jest koronawirus? Pomysł i realizacja: Pracownia Za Piecem – Milena Muzyczuk, Ryszard Muzyczuk Wsparcie merytoryczne: www.lekarzedlaprzedszkolakow.pl