Rankiem 1 września 1939 roku hitlerowskie Niemcy napadły na Polskę. Tak rozpoczął się największy konflikt w dziejach świata. Uczestniczyły w nim 72 państwa
i ponad 110 milionów żołnierzy. Trwająca 6 lat II wojna światowa pochłonęła od 50
do ponad 70 milionów istnień.
82 lata temu o świcie Niemcy uderzyły na Polskę z zachodu, północy i południa. Miejscem, gdzie zaczęła się II wojna światowa, zdaniem wielu historyków, był 15-tysięczny Wieluń, miasteczko położone 21 kilometrów od granicy z III Rzeszą. Pierwsze bomby zrzucone przez samoloty Luftwaffe spadły na miasto o 4.35. Wieluń został prawie doszczętnie zniszczony, zginęło kilkuset mieszkańców (niektórzy historycy wskazują, że pierwszą ofiarą Niemców był Tczew, nad którym niemieckie bombowce pojawiły się o godzinie 4.34). Jednak symbolem wybuchu II wojny światowej pozostaje Westerplatte ostrzeliwane przez pancernik „Schleswig-Holstein”.
Wojska niemieckie od samego początku walk odnosiły sukcesy. Luftwaffe
po zdobyciu panowania w powietrzu rozpoczęło bombardowanie szlaków komunikacyjnych, zgrupowań polskich wojsk, a także dokonywało nalotów na miasta. Wojska pancerne wspierane przez piechotę przełamywały polskie linie obrony i wychodziły głęboko na tyły. Strona niemiecka miała nie tylko przewagę liczebną, ale dysponowała również nowocześniejszym uzbrojeniem i sprzętem.
Naszą klęskę przypieczętował atak Armii Czerwonej 17 września. Łamiąc polsko-sowiecki pakt o nieagresji, granice przekroczyło ok. 1,5 mln żołnierzy radzieckich.
Bilans wrześniowych walk to ponad 70 tys. polskich żołnierzy zabitych, przeszło 150 tys. rannych i ponad 600 tys. w niewoli. Około 70 tys. żołnierzy polskich przekroczyło granicę Rumunii i Węgier, na Litwę i Łotwę przedostało się ich około 18 tysięcy. Ze strony niemieckiej poległo i zostało rannych około 45 tys. żołnierzy, wśród Sowietów było 10 tys. zabitych i rannych.
Na okupowanych polskich ziemiach Niemcy i Sowieci wprowadzili terror
i eksterminacje. Jednocześnie już we wrześniu 1939 roku powstały pierwsze struktury konspiracyjne, zalążki przyszłego podziemnego państwa i Armii Krajowej.
Atak na Polskę rozpoczął II wojnę światową, największy i najkrwawszy konflikt zbrojny w historii ludzkości, trwający od 1 września 1939 do 2 września 1945 roku (w Europie do 8 maja 1945). Walki objęły prawie całą Europę, część Azji, Afryki i Bliskiego Wschodu. Głównymi stronami konfliktu były państwa Osi i państwa koalicji antyhitlerowskiej (alianci). W II wojnie światowej zginęło od 5,6 do 5,8 mln obywateli polskich, czyli przeszło 17 proc. ludności kraju przed wojną. Straty te ujęte procentowo w stosunku do liczby ludności były największe na świecie.
Oprac. Robert Wrzesiński
Wioletta Olejnik
Dyrektor Szkoły Podstawowej im. Henryka Sienkiewicza w Jaczowie